Blog – De nieuwe Mora 106 carbon en 120 carbon getest

De Mora 106 is mijn favoriete houtsnijmes en de Mora 120 is zijn kleine broertje. Mora heeft pasgeleden een nieuwe versie van dit mes in carbonstaal uitgebracht: de Mora 106 carbon en de Mora 120 carbon. In deze blog vergelijk ik dit nieuwe mes met de klassieke variant. Uiteraard heb ik ze ook getest en vertel ik je ook mijn ervaringen met hoe beide messen me in de praktijk bevallen.

Mijn ervaringen met de Mora 106 carbon

Wat maakt de 106 nou zo fijn en waarom heeft Morakniv onlangs een nieuwe uitvoering uitgebracht in koolstofstaal (carbon)? Wat zijn nu de verschillen tussen deze twee messen en welk mes past nu het best bij jou? In deze blog gaan we opzoek naar de specifieke eigenschappen van beide uitvoeringen en vertel ik je mijn ervaringen met deze nieuwe uitvoering van de Morakniv 106 en 120. Ik heb de messen van mijn eigen geld gekocht,  uitgeprobeerd en ik heb Morakniv om meer informatie gevraagd.

Mijn eerste Mora: een strandvondst

Mijn eerste kennismaking met Morakniv was jaren geleden. Op een zandweg langs het strand in Zweden vond ik een mes dat door iemand verloren was. Zo op het eerste oog leek het wat verweerde carbonstaal niet veel meer, maar het mes bleek nog vlijmscherp. Dat mes is sindsdien op elke kanotocht als backup meegeweest en is altijd nog even goed en betrouwbaar als 13 jaar geleden. Sindsdien heb ik veel waardering voor de messen van Morakniv, want ze bieden heel veel waar voor hun geld. Voor het lepelsnijden gebruik ik zelf al jaren de gelamineerde Morakniv 106 en dat is ook nu nog altijd een van mijn meest gebruikte messen.

Waarom de Morakniv 106

De Morakniv 106 is een veelzijdig en duurzaam houtsnijmes tegen een hele lage prijs. In tegenstelling tot veel ander houtsnijgereedschap komen de messen van Morakniv vlijmscherp uit de fabriek. De scandi snede maakt het mes gemakkelijk te slijpen en ook fijn in gebruik. De brede platte snede geeft een loopvlak bij het snijden van langere of grotere oppervlakken. Het mes is redelijk dun en de snede is mooi vlak. Daardoor ligt het mes zeer ergonomisch in de hand en kan je heel goed zien wat het mes doet. Een ander pluspunt aan dit mes is de scherpe, spitse punt. Hierdoor kun je heel goed fijnere details en strakkere bochten snijden. Het handvat is van ongelakt hout. Dat is ook bij hoge temperaturen comfortabel en het voorkomt  blaarvorming bij langdurig gebruik Door het tonvormige handvat heb je veel grip op het mes, ook bij krachtige mesgrepen  Kortom, de Morakniv 106 is een veelzijdig, sterk mes dat heel gebruiksvriendelijk en scherp geprijsd is.

Houtsnijden: een trend?

Waar eerst nog een handjevol mensen over de hele wereld zich bezig hielden met het snijden van lepels, zien we de laatste jaren dat de populariteit van dit ambacht enorm toeneemt. Met de opkomst van de sociale media kwam het lepelsnijden opeens bij een veel grotere groep mensen onder de aandacht en werd het veel gemakkelijker om elkaar online te vinden en te volgen. Deze toename in populariteit van houtsnijden zien we ook buiten de lepels. De coronacrisis van de laatste jaren heeft er zeker ook aan bijgedragen dat mensen op zoek zijn gegaan naar hobby’s die je in het hier en nu houden, die onthaasten en die duurzaam zijn. Een stukje afleiding van ons drukke bestaan anno nu.

De coronacrisis

Helaas hebben we door de coronacrisis ook te maken met grote problemen in de levering van grondstoffen, waardoor veel gereedschap en andere spullen momenteel lastiger verkrijgbaar zijn. Zo wacht ik zelf bijvoorbeeld al meer dan 1,5 jaar op een mesje van een andere fabrikant dat overal is uitverkocht. Ook bij Morakniv hadden ze daar last van. De gelamineerde 106 was bij Morakniv zelf al uitverkocht. Vandaar dan men op zoek ging naar alternatieven.

Morakniv maakt hun messen uit 3 verschillende staalsoorten: roestvrijstaal, koolstofstaal (carbon steel) en gelamineerd koolstofstaal. Traditioneel werden de Mora 106 houtsnijmessen door Morakniv gemaakt uit gelamineerd staal, maar nu hebben ze besloten het met mes nu ook te leveren in een koolstof uitvoering.

De review: verschillen en overeenkomsten

De Morakniv 106 en 120 zoals wij die al jaren kennen wordt gemaakt van gelamineerd koolstofstaal. Daarbij wordt staal met een hoog koolstof gehaldte (1%) omsloten door staal met een lager koolstofgehalte (0,2%). Het staal met een hoog koolstof gehalte is harder en wat brozer dan staal met een laag koolstof gehalte. Daardoor kun je het heel scherp slijpen en blijft het goed scherp. De zachtere staallagen eromheen zorgen ervoor dat het mes heel goed tegen zijwaartse druk kan. Dus wat meer flex heeft en daardoor minder snel zal breken. Het zachtere staal vraagt wel wat meer aandacht tijdens het stroppen om de braam eraf te krijgen (want flexibeler). Daarentegen is het slijpen juist wat gemakkelijker omdat het overgrote deel van het staal dat je moet wegslijpen zachter is. De staal lagen worden op elkaar gewalst. Hierdoor wordt het oppervlak van dit staal wat bobbelig en dat zie je ook op de messen. Het walsen is tevens een extra stap in het productieproces en daardoor is het gelamineerde mes iets duurder.

Het carbonstaal

De nieuwe Morakniv 106 carbon is volledig gemaakt uit het hardere koolstofstaal en is daarmee op papier minder bestand tegen de zijwaartse krachten die op het mes komen te staan bij het gebruik van krachtgrepen. Doordat het harde koolstofstaal ook wat brozer is, zou het kunnen dat het toch al kwetsbare puntje van de Morakniv 106 bij dit mes nog wat meer voorzichtigheid vraagt bij bijvoorbeeld chipcarving of kolrosing. Gelukkig is het puntje heel makkelijk te herstellen mocht het ooit afbreken. En ik verkies de scherpe rechte dunne punt van de Morakniv 106 boven de wat rondere en dikkere punt van veel andere houtsnijmessen.

De afwerking

Ook het slijpen is in theorie wat lastiger, want het staal is wat harder. Daarentegen is dat dan weer wat makkelijker te stroppen omdat de  braamer gemakkelijker afbreekt. Doordat de staalsoort wat goedkoper is en het productieproces minder stappen heeft, is dit mes net iets goedkoper dan zijn oudere broer. Doordat het staal niet wordt gewalst is heeft het mes een gladdere afwerking. Wel zal carbonstaal na verloop van tijd een matgrijs patina krijgen.

Harding

Het harden van het mes is een van de belangrijkste stappen tijdens het productieproces en zorgt ervoor dat het mes heel scherp wordt, goed scherp blijft en sterk is. Omdat het deel dat snijdt bij beide messen van hetzelfde koolstofstaal is gemaakt en beide messen zijn gehard tot HRC 58-60, zullen beide messen in theorie even scherp worden en net zolang scherp blijven.

Roest?

Staal met koolstof is gevoeliger voor de inwerking van zuren. Zuren in het hout kunnen ervoor zorgen dat het mes gaat roesten. Veeg daarom je mes altijd schoon met een vochtig doekje en droog het goed af. Gebruik je het mes een tijdje niet? Berg het dan schoon en droog op en vet het in met een niet-drogende olie. Voordeel van het matgrijze patina is overigens dat het iets beschermd tegen roestvorming. Omdat in het gelamineerde mes staal met een laag koolstofgehalte aan de buitenkant van het lemmet zit, zal het ietsje minder snel roesten. Alleen, koolstolfarm is niet koolstofvrij en ik weet uit eigen ervaring dat ook de gelamineerde messen zullen gaan roesten.

Mijn ervaringen met de Mora 106 carbon

De nieuwe Mora 106 carbon en 120 zijn qua vorm gelijk aan hun voorloper in gelamineerd staal. Ook worden ze geleverd in de zwarte schede die we van Morakniv kennen. Voor de messen die ik zelf veel gebruik heb ik die overigens vervangen door een houten alternatief, want de kunststofschedes zijn niet ideaal. Soms zit het mes er net niet stevig genoeg in. Houd je de schede dan op zijn kop vast, dan kan dat een hele nare verassing opleveren. De messen komen namelijk écht vlijmscherp uit de verpakking.

Ik heb de nieuwe carbonmessen een paar weken veelvuldig gebuikt .Ik heb er een tiental lepels en andere voorwerpen mee gesneden. Zowel uit het zachtere berk als uit harde houtsoorten zoals fruit en notenhout. Ik heb de messen uitgeprobeerd met vers hout en met gedroogd hard kersenhout. Ook heb ik flink wat krachtgrepen gebruikt. Kortom, ik heb de messen flink aan het werk gezet.  

Tot nu toe zijn de messen nog steeds recht, heel en in prima conditie. Bij de laatste lepel raakte het mes ietwat bot door de wat hardere stukjes in het hout, die vaak worden veroorzaak door een ophoping van de mineralen die de boom vanuit het grondwater binnenkrijgt. Duskan het mes nu wel een slijpbeurt gebruiken.

Gaat het slijpen lastiger?

Ik vind van niet. Ik slijp met watervast schuurpapier en dat gaat heel erg goed. Een voordeel van het hardere staal is dat je de braam veel makkelijker krijgt en beter ziet. Zeker als je net begint met slijpen is deze visuele feedback erg fijn. Naar mijn mening gaat het slijpen van de Mora 106 carbon met de hand net zo goed, zo niet beter dan met het gelamineerde mes.

Conclusie: fout kiezen kan niet

Naar mijn mening is de nieuwe Mora 106 carbon een kwaliteitsmes dat zeker tegen een stootje kan. Het gelamineerde mes kan op papier wat meer flex aan, maar in de praktijk heb ik daar geen last van gehad. Juist doordat het carbonmes harder is, krijg je bij het slijpen gemakkelijker een goede braam die ook nog eens makkelijk afbreekt bij het stroppen. Hierdoor laat het mes zich prima met de hand slijpen, wat zeker voor beginnende slijpers heel fijn is.Het staal van de carbon uitvoering is gladder afgewerkt dan van het gelamineerde mes. Zowel het gelamineerde mes als de ongelamineerde uitvoering kan roesten, dus voor beide messen geldt dat je ze  schoon en droog moet opbergen. Het carbonmes wordt aangeprezen als een goed mes voor beginners, maar wat  mij betreft is het nieuwe carbonmes geschikt voor zowel de beginner als de gevorderde snijder.

Dus welke moet je nu kiezen? Gelamineerd of carbon?De verschillen zijn minimaal en zitten met name in de taaiheid van het gelamineerde mes, tegenover het makkelijk handmatig kunnen slijpen van het carbonmes. Met de factoren kan je volgens mij een keuze maken die het beste aansluit bij jouw ervaring en hoe je het mes gebruikt. Een slechte keuze maken kan bijna niet, want het zijn allemaal uitstekende messen. En als hulp wilt bij de keuze tussen de Mora 106 en de Mora 120? Daarover heb ik in deze blog al eens iets geschreven. Wat zijn jouw ervaringen met deze messen? Ben je het met me eens of juist niet? Ik hoor het graag in de reacties hieronder. Veel snijplezier!

---

Misschien ook interessant voor jou:

In de webshop: