Twee bijlen voor lepelsnijden gereviewd

Ik merk vaak dat gereedschap een dankbaar onderwerp voor discussies is. Wat zijn de beste messen? Wie maakt de mooiste lepelmessen? Wat is de beste houtsnijbijl voor lepelsnijden? Uiteraard heb je de keuze uit tientallen prachtige bijlen, maar vandaag behandel ik er twee die ik allebei in mijn collectie heb. Ik heb met beide inmiddels veel gewerkt en ik deel mijn ervaringen graag met jullie. Een vergelijking tussen twee Zweedse toppers: de houtsnijbijlen van Hans Karlsson en Julia Kalthoff.

Twee Zweedse houtsnijbijlen: Julia Kalthoff en Hans Karlsson

De bijlen van Hans Karlsson en Julia Kalthoff lijken erg veel op elkaar. Beide vallen in de lichtere klasse snijbijlen. De prijs van de Karlsson en de Kalthoff ligt ook erg bij elkaar in de buurt: tegen de huidige wisselkoers met Zweden kosten ze allebei rond de 200 euro inclusief leren hoesje.   

Aan beide bijlen is meegewerkt door twee grootheden in het vakgebied. De steel van de Hans Karlsson is in de jaren ’90 ontworpen door wijlen Wille Sundqvist. Beth Moens is docent aan Sätergläntan en heeft Julia Kalthoff geholpen bij het ontwerp van haar bijl. Qua gewicht, vorm van het blad en steel komen ze dicht bij elkaar. Toch is er verschil tussen beide bijlen. Hierna noem ik ze voor het gemak maar Julia en Hans.

De steel

Het meest zichtbare verschil tussen beide bijlen is de steel. Julia heeft vormen die ik (vergeef me) vrouwelijk zou noemen: korter, dikker en meer rondingen. Hans is afgetrainder, wat slanker in de taille maar breder in de schouders zullen we maar zeggen. Julia glijdt soepel door de hand. Ze geeft me bij het werken het gevoel dat ik een revolverheld ben die met één soepele beweging de bijl in de holster slingert. Niet dat je daar beter van gaat hakken, maar het draagt zeker bij aan de gevoelswaarde. Het maakt het hakken leuker. De kortere steel is net iets makkelijker wanneer je zittend werkt.

Julia is onder de kop meer ellipsvormig. Hans is daar ovaalvormig en volgt naar mijn gevoel beter de vorm van de gesloten hand. Voor mij houdt Hans makkelijker vast. Ik heb grote handen en doordat Hans net onder de kop wat meer breedte en lengte heeft valt hij natuurlijk in de hand. Hierdoor kan ik de bijl losjes vasthouden. Ik heb dus minder aangehouden spierspanning en dat maakt dat ik langdurig met Hans kan werken zonder klachten. Bij Julia voel ik sneller verkramping van de spieren.

De kop

Julia heeft een bladlengte van 10.5cm Hans 10.3cm. Julia’s blad is iets ronder dan dat van Hans. De verschillen zijn voor mij echter verwaarloosbaar. De bevel is gelijk en ik kan met gemak wisselen tussen beide bijlen, zonder dat ik de stand van mijn hand hoef aan te passen of inlever aan accuratesse. Het verschil is vooral duidelijk bij de baard. Als ik de bijl achter de kop vastpak, kom ik bij Julia met mijn vingers tegen het ijzer. Hans laat hier meer ruimte. Zowel bij de diepte van de baard als de breedte. Ook hier is Hans comfortabeler voor de grotere hand.

Delicaat werk versus meters maken

Hans heeft een pittige bite, maar Julia is nog pittiger. Dat komt waarschijnlijk door het hogere gewicht van de kop. Dat verklaart waarom ze net wat meer oempf heeft.

Beide bijlen verwijderen makkelijk en snel overtollig hout bij het uithakken van de lepel. Met Julia is het wel meer opletten geblazen bij het delicate werk bij de nek van de lepel. Doordat de kop zwaarder is, is het risico op het per ongeluk splijten van de lepelkom groter. Beide zijn zeer goede, fijne en efficiënte bijlen voor het hakken van lepelblanks, maar ook kommen, schalen en kuksa’s kun je ermee hakken.

De bijl die bij je past

Het is niet alleen belangrijk een bijl te kopen die geschikt is voor de taak. Het is vooral erg belangrijk dat de bijl bij jou past. Niet te licht en niet te zwaar zodat je er veiliger mee kunt werken. Is de bijl te licht, dan moet je er meer kracht achter zetten waardoor je makkelijker fouten maakt. Te zwaar en het wordt al gauw vermoeiend. En vermoeidheid veroorzaakt fouten. Het verpesten van je lepel is balen, maar vingers groeien niet terug.

Doordat ze licht zijn, kun je ze voor een langere tijd achtereen met grote precisie gebruiken. Hierdoor kun je met gemak een batch blanks hakken. Daardoor kun je er naar mijn mening dus veiliger mee werken dan met een zwaardere bijl.

Aan elkaar gewaagd

Beide hebben een flinke bite en zijn in staat snel veel hout te verwijderen terwijl je tegelijkertijd met grote precisie tot op de potloodlijn het profiel van de lepel kunt uithakken. Hans ligt comfortabeler in de hand, zeker als je grote handen hebt. Julia is volledig handgemaakt en compact. Hans heeft een steel die duidelijk meer machinematig wordt gemaakt maar die ergonomisch heel goed is. En als je het mij vraagt heeft Hans zijn uiterlijk mee.  Ik vind het een close call, maar neig voor mezelf naar Hans, omdat deze meer ruimte heeft voor grote handen. Ben je in de gelegenheid om beide bijlen eerst een keertje te proberen, dan zou ik dat zeker doen.

Dus wordt het Hans of Julia? Ik hou ze allebei. En welke wordt het voor jou? Laat het me weten op Instagram!

In de webshop: